Zdrowy człowiek traci codziennie około 50-120 włosów, co stanowi naturalny proces i nie powinno wywoływać obaw. Jeśli jednak zauważy się znaczne zwiększenie ilości wypadających włosów oraz pojawienie się zakoli, należy udać się do lekarza, ponieważ przyczyn tych dolegliwości może być wiele, w tym łysienie androgenowe, które jest jednym z najczęstszych powodów.

Podłoże łysienia androgenowego leży w genetycznie uwarunkowanej wrażliwości mieszka włosowego na hormony pochodne testosteronu. Choroba ta dotyka przede wszystkim mężczyzn, ale również kobiety mogą na nią cierpieć. Główną przyczyną łysienia androgenowego jest zanikanie mieszków włosowych w obszarach zależnych od hormonów androgenów, takich jak szczyt głowy, zakola oraz tonsura, spowodowany działaniem dwuhydrotestosteronu (DHT).

Etiologia łysienia androgenowego u mężczyzn i kobiet jest skomplikowana i zależy od wielu czynników. Najważniejszą rolę odgrywa dziedziczność genetyczna. Rozpoznanie różnicowe jest szczególnie trudne u kobiet, które mogą cierpieć na różne choroby skóry głowy powodujące łysienie, zarówno bliznowaciejące, jak i niebliznowaciejące. Przykładowe choroby to łysienie telogenowe oraz łysienie czołowe bliznowaciejące.

Dowolny czynnik, który zwiększa poziom hormonów w organizmie, może wpłynąć na rozwój nieprzyjemnych dolegliwości. W bardziej zaawansowanych przypadkach cykl wzrostu włosów może ulec zmianie, co skutkuje wolniejszym wzrostem, rzadszą i cieńszą strukturą włosa. Warto zauważyć, że utrata włosów jest procesem stopniowym, dlatego wcześniejsza interwencja może być skuteczniejsza. Trichoskopia to jedno z podstawowych badań diagnostycznych.

Łysienie androgenowe u kobiet

Do 42% kobiet rasy białej może dotyczyć łysienie androgenowe, którego pierwszym objawem jest przerzedzenie włosów w środkowej części głowy. Najłatwiej można to zauważyć kontrolując przedziałek na głowie, który stopniowo się poszerza. Przerzedzenie zwykle zaczyna się kilka centymetrów powyżej linii włosów w kierunku czubka głowy, a granica owłosienia przy linii czołowej pozostaje nienaruszona. Częstotliwość występowania łysienia androgenowego u kobiet wzrasta wraz z wiekiem, a stopień jego zaawansowania ocenia się w skali Ludwiga.

Podczas diagnozowania łysienia androgenowego należy uwzględnić możliwość wystąpienia łysienia telogenowego, które może wynikać z innych chorób przewlekłych. Kobiety z nadmiernym wypadaniem włosów powinny poddać się badaniom trichoskopowym oraz wstępnym badaniom laboratoryjnym, takim jak:
– badanie morfologiczne krwi z rozmazem,
– poziom ferrytyny,
– stężenie żelaza,
– badanie poziomu TSH i przeciwciał anty-TPO,
– poziom testosteronu,
– SHBG,
– DHEA,
– androstendion,
– CRP,
– poziom prolaktyny,
– poziom glukozy na czczo,
– całkowite stężenie białka.

Łysienie androgenowe u mężczyzn

Łysienie androgenowe u mężczyzn może zacząć się już w wieku dojrzewania, a następnie postępować z upływem lat. Pierwszym symptomem są zakola pojawiające się w okolicy czołowo-skroniowej, a później na wierzchołku głowy. Jednakże owłosienie w okolicy centralnie skroniowej oraz potylicy pozostaje nietknięte. W konsekwencji włosy pozostają tylko z boku i z tyłu głowy.

Tak jak w przypadku kobiet, również u mężczyzn przyczyną łysienia androgenowego są uwarunkowania genetyczne. Hormon testosteron przekształca się w dihydrotestosteron, który ma negatywny wpływ na mieszki włosowe, prowadząc do ich powolnej utraty. Łysienie androgenowe jest dziedziczone, więc jeśli ojciec, dziadek i wujowie w rodzinie mieli ten problem, to prawdopodobieństwo, że pojawi się on również u kolejnych pokoleń mężczyzn w rodzinie jest wysokie. Powodem jest dziedziczenie genu nadwrażliwości receptorów androgenowych przez linię męską. Zaawansowanie łysienia androgenowego u mężczyzn ocenia się za pomocą skali Norwooda-Hamiltona.

Leczenie łysienia androgenowego

Po dokonaniu profesjonalnej analizy specjalista może zidentyfikować przyczynę łysienia i zastosować stosowne leczenie. Istnieje możliwość podjęcia leczenia farmakologicznego łysienia androgenowego, które ma na celu stymulowanie wzrostu mieszków włosowych i przywrócenie równowagi hormonalnej. Osiągnięcie tego celu jest możliwe poprzez stosowanie odpowiednich leków.

Finasteryd i minoksydyl 5% to preparaty zarejestrowane do leczenia łysienia androgenowego u mężczyzn. Natomiast w przypadku kobiet stosowane są inne leki, takie jak dutasteryd, spironolakton, octan cyproteronu, analogi prostaglandyn, estrogeny oraz minoksydil 2%. Dodatkowo, u obu płci można zastosować procedury medyczne, takie jak terapia osoczem bogatopłytkowym lub mezoterapia. Te metody mają na celu zrównoważenie działania androgenów na mieszkach włosowych i powstrzymanie wypadania włosów.

W przypadku, gdy korzenie włosów w danym obszarze zostały całkowicie zniszczone, jedynym sposobem na ich odzyskanie jest przeprowadzenie przeszczepu włosów. Jest to konieczne w sytuacjach, gdy obszar pozbawiony włosów był już od dłuższego czasu (np. zakola), co sprawia, że korzenie włosów przestały tam funkcjonować.